İçindekiler
Adli sicil kaydı sildirme 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5352 sayılı Adli Sicil Kanununda düzenlenmiştir. Yeni kanun ve bu kapsamda çıkarılan yönetmelik adli sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesi usulü de yeni koşulların varlığına bağlanmıştır. Adli sicil kaydı sildirme koşulları 5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 9, 12. ve geçici 2. maddeleri ile Adli Sicil Yönetmeliğinin 10 ve 12. maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, adli sicil bilgileri cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zaman aşımının gerçekleşmesi ya da genel af halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek arşiv kaydına alınacaktır. Bir mahkûmiyete ilişkin adli sicil kaydının silinip bilgilerin arşive alınması için infazın tamamlanması yeterli kabul edilmiştir. Adli sicil kayıtları konusunda düzenleme ilk olarak 5352 sayılı kanunun 9. maddesi bulunmaktadır. Buna göre; Adli Sicildeki bilgiler;
- Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması
- Ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık
- Ceza zamanaşımının dolması
- Genel af
- Ölümü üzerine tamamen silinir.
Hallerinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek arşiv kaydına alınır. Adli sicil kaydı; kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararlarının olduğu Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Merkezi tarafından tutulan kayıtlardır. Bu kayıtlar içerisinde Türk vatandaşlarının ve yabancıların Türk mahkemeleri tarafından kendilerine verilen kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri bulunur. Bunun yanı sıra Türk vatandaşları hakkında verilen yabancı mahkeme kararının Türkiye’de tanınması ile bu cezalar adli sicil kayıtlarına işlenir. Adli sicil kaydı sildirme işlemlerini bizzat yapabileceğiniz gibi avukata vekaletname çıkararak da yapabilirsiniz. Adli sicil kaydı sildirme son yıllarda ceza dosyalarından mahkumiyeti olan insanların en çok ihtiyaç duyduğu hizmetlerimiz arasındadır. Yüzyüze, online ve telefon vasıtasıyla çok fazla adli sicil kaydı nasıl silinir, sabıka kaydı nasıl silinir, adli sicil kaydı ne zaman silinir, sabıka kaydı sildirme ne kadar sürer gibi sorular bizlere yöneltilmektedir. Bu makalemizde adli sicil kaydı sildirmeyi sizlere aktaracağız.
Adli Sicil Kaydı Silinmesinde Yetkili Kurum
5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 9. maddesinde arşive alınma koşulları oluşan kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen adli sicilden çıkarılarak arşive alınacağı düzenlenmiştir. Yine, 11 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanunla 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun geçici 2. maddesinde yapılan değişiklikten sonra arşiv kaydının silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu değişiklikten önce, 5352 sayılı Kanunun geçici 2/2 maddesi uyarınca arşiv kaydırı silme yetkisi münhasıran mahkemeye aitti.
Adli Sicil Kanunu, silinme koşulları oluşan adli sicil kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen (otomatik) arşive alınma sistemini kabul etmiştir. (5352 Sicil Kanunu madde 9) Aynı şekilde, arşiv kaydırın silinmesi koşullarının oluşması halinde de silme için ilgilinin talebi şart değildir. (5352 Sicil Kanunu madde 12)
Adli sicil veya arşiv kaydının silinmesine ilişkin tüm yetkilerin Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmiş olması nedeniyle, 11 Nisan 2012 tarihinden itibaren Cumhuriyet başsavcılıklarına ve mahkemelere yapılan bu tür başvuruların, herhangi bir işlem yapılmaksızın doğrudan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne iletilmesi gerekmektedir. 11 Nisan 2012 tarihinden sonra mahkemelerce adli sicil kaydının silinmesine veya arşive alınmasına yahut arşiv kaydının silinmesine dair verilecek kararlar, yukarıda belirtilen kanun hükmüne açıkta aykırılık (fonksiyon gasbı) teşkil edeceğinden, verilen karar kesinleşmemiş ise 5271 sayılı CMK’daki itiraz; kesinleşmiş ise kanun yararına bozma yasa yollarına başvurulması gerekecektir.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi Kanuni Düzenleme
Adli sicil kaydı sildirme işlemleri Adli Sicil Kanunu ve Adli Sicil Yönetmeliği kapsamında yapılır. Yeni Türk Ceza Kanununun kabulüyle 765 sayılı Kanundan farklı bir yaptırım rejimi benimsenmiştir. Bu sistemde, ceza hukuku yaptırımı olarak ceza ve güvenlik tedbiri ayırımına yer verilmiştir. Cezalar, hapis ve adli para cezası olarak bir ayırıma tabi tutulmuştur. Böylece, 765 sayılı Kanunda benimsenen asli ceza ve fer’i ceza ayırımı ve bu kanundan farklı olarak, belli bir suçtan mahkumiyete bağlı olarak kişiyi ömür boyu belli haklardan yoksun bırakacak yaptırım sistemi terk edilmiştir. 22.11.1990 tarihli ve 3682 sayılı Adli Sicil Kanununun yerine yeni Türk Ceza Kanununda benimsenen bu yaptırım sistemine uyumunu sağlamaya yönelik olarak 31.05.2005 tarih ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu kabul edilmiştir.
Kanuna göre, sadece kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri adli sicile kaydedilecek. Cezanın infazının tamamlanması, zamanaşımı ve genel af hallerinde adli sicildeki sabıka kaydı silinecek. Ancak bu bilgiler arşivde saklanmaya devam edilecek. Arşiv bilgileri, ilgilinin ölümü, kaydın girildiği tarihten 80 yıl geçmesi halinde ya da mahkeme kararı ile silinebilecek. Nitekim Anayasa Mahkemesi; 5352 sayılı Kanun’un 12. maddesinin (1) numaralı “Arşiv bilgileri, ilgilinin ölümü üzerine ve her halde kaydın girildiği tarihten itibaren seksen yılın geçmesiyle tamamen silinir.” fıkrasını 20.01.2011 tarih ve 2008/44 Esas, 2011/21 Sayılı Karar ile aşağıda belirtilen gerekçeyle iptal etmiştir.
“İtiraz konusu kuralla, 5352 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan istisnalar dışında, Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve adli sicile kaydedilmiş tüm mahkumiyet hükümlerinin infaz edilmesinden sonra arşiv kayıtlarında ilgilinin ölümüne kadar veya kaydın girildiği tarihten itibaren seksen yıl süreyle muhafaza edilmesi öngörülmektedir.
5352 sayılı Kanun’un gerekçesinde de belirtildiği üzere, Türk Ceza adalet sisteminde öngörülen tekerrür, erteleme, temel cezanın belirlenmesi, kamu davasının açılmasının ertelenmesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi kurumların hayata geçirilebilmesi, bir kişinin işlediği suçun ya da aldığı cezanın milletvekili seçilmesini engelleyen Anayasa’nın 76. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilenlerden olup olmadığının saptanabilmesi ve mahkumiyete bağlı hak yoksunluğu öngören bazı özel yasalardaki hükümler nedeniyle mahkemelerce verilen mahkumiyet kararlarının kayıt altına alınmasında yasal ve anayasal bir takım gereklilikler bulunmaktadır. Ancak söz konusu gerekliliklerin, itiraz konusu kuralda öngörüldüğü üzere arşiv kayıtlarının kişinin ölümüne kadar ya da seksen yıl süreyle muhafaza edilmesi noktasında geçerli olmadığı açıktır.
…
…
5352 sayılı Kanun’un 13/A maddesi gereğince ilk mahkumiyet kararının infaz edilmesinden itibaren belli sürenin geçmesiyle birlikte yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluyla sona erdirilebilmektedir. Bir başka ifadeyle, arşiv kaydına alınmanın gerekçesini oluşturan kurumlar ilk mahkumiyet kararından belli bir süre geçtikten sonra kişi hakkında aleyhe bir sonuç doğurmadığı halde, söz konusu kayıtların kişinin ölümüne kadar veya kaydın girildiği tarihten itibaren seksen yıl süreyle arşivde muhafaza edilmesi gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu durumda, tüm suçlara ilişkin arşiv kayıtlarının bu kadar uzun süre muhafaza edilmesi, suç ve cezaların nitelikleri veya ağırlıkları dikkate alınmadan tüm suçlar için geçerli tek bir sürenin belirlenmesi, bu sürenin arşiv kaydına alınmayı gerekli kılan amaçla orantılı ve makul olmaması nedeniyle Kural, adil ve hakkaniyete uygun bir düzenleme niteliğinde değildir.
Anayasa Mahkemesi, maddelerin iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluğu kamu yararını ihlal edici nitelikte gördüğünden, iptal hükümlerinin, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesinin 20.01.2011 tarih ve 2008/44 Esas, 2011/21 Sayılı Kararı Resmi Gazetenin 14 Nisan 2011 tarih ve 27905 sayılı nüshasında yayınlanmış olup, bu karar doğrultusunda TBMM tarafından 6290 sayılı ve 11.04.2012 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Adli Sicil Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kabul edilmiştir. Bu düzenleme ile 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 8, 12 ve Geçici 2. maddelerinde yeniden düzenleme yapılarak arşiv kayıtlarının silinme koşulları ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca, 6353 sayılı ve 12.07.2012 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13’üncü maddesine bir fıkra eklenmiş ve 17’nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi
Suç tarihi 1 Haziran 2005 tarihinden sonra olan mahkumiyetlerde adlî sicil kayıtlarının silinme usulü, 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 9’uncu ve Yönetmeliğin 10’uncu maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; Adli sicildeki bilgiler; cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkumiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolması, genel af, halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır. Adli sicil bilgileri, ilgilinin ölümü üzerine tamamen silinir.
Adli sicildeki bilgiler; cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolmasına ilişkin bildirme fişinin Genel Müdürlükteki merkezi sisteme girilerek güncellenmesini müteakip silinerek arşiv kaydına alınır. Genel af halinde silme işlemi Genel Müdürlükçe re’sen yapılarak kayıtlar arşive alınır. İlgilinin ölümü halinde, kişinin ölümünü tevsik eden resmî belgenin Genel Müdürlüğe ulaşmasını müteakip adli sicil kaydı tamamen silinir.
Adli sicil kaydı, cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolması, genel af ilan edilmesi veya ilgili kişinin ölmesi halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, adli sicil arşiv kaydına alınır.
Hakkında Türk mahkemeleri veya yabancı ülke mahkemeleri tarafından kesinleşmiş ve Türk hukukuna göre tanınan mahkûmiyet kararı bulunan Türk vatandaşları ile Türkiye’de suç işlemiş olan yabancıların kayıtları da dâhil tüm adli sicil bilgileri mahallinde bilgisayar ortamına aktarılmasını takiben Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğündeki merkezi adli sicilde tutulmaktadır. Adli sicil, adli sabıkaların belgelenmesi, güvenilir bir şekilde kaydı ve saklanması amacıyla kurulan sisteme verilen isimdir. Bir şahsın önceden bir suçtan dolayı mahkum olup olmadığının bilinmesi, tekerrür hükümlerinin uygulanması ve kamu görevine alınması açısında çok önemlidir. Bu nedenle adli sicil kaydı sildirme işlemi son derece önemlidir.
Mülga (Eski) 3682 sayılı Adli Sicil Kanunu’ndan farklı olarak 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nda adli sicil kayıtlarının belirli bir süre geçtikten sonra silinmemektedir. Yasanın 4. Maddesinde adli sicil kayıtlarına işlenecek veriler düzenlenmiş ve 9. Maddede nasıl silineceği ve silindikten sonra arşiv kaydına nasıl alındığı düzenlenmiştir. Kural olarak adli sicil kaydında yer alan bir suçun cezasının infazı tamamlandıktan sonra silinerek arşiv kaydına alınması mümkündür.
Bununla birlikte adli sicil kaydının silinmesi birçok koşulda mümkündür. Bunlar şikâyetten vazgeçme, etkin pişmanlık, ceza zamanaşımı, genel af gibi durumlardır. Bu hallerde kişinin adli sicil kaydı silinerek arşiv kaydına alınır. Yasaya göre, kanunun yürürlük tarihi olan 1 Haziran 2005 tarihinden önce işlenen suçlardan dolayı oluşan kayıtlar 3682 sayılı yasaya göre süre koşulu oluştuğu takdirde silinir. Bununla birlikte 1 Haziran 2005 tarihinden sonra işlenen suçlar açısından kişinin adli sicilden silinen ancak arşiv kaydına alınan kayıtları ölümüne kadar saklanacaktır.
Adli sicil kayıtları, kişinin sabıka kaydının olup olmadığının tespit edilmesi ve kayıtların güvenilir bir ortamda saklanması için kurulmuş olan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Merkezi tarafından tutulur. Kayıt tutulmasının en büyük sebeplerinden biri de kişinin herhangi bir suçtan mahkûmiyeti olup olmadığının tespit edilmesi, kamu görevine girmekte aranan şartları haiz olup olmadığının tespit edilmesi ve tekerrür hükümlerinin uygulanması için önem arz etmektedir.
Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?
Adli sicil kaydına alınan belgeler, gerekli şartlar oluştuğu takdirde kişinin talebi üzerine veya resen silinebilir. Genel olarak genel müdürlük merkezi sistem üzerinden yaptığı takiplerde adli sicil kaydını silerek kişinin kaydını arşiv kaydına almaktadır. Örneğin genel af nedeniyle adli sicil kaydının silineceği durumlarda Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Merkezi tarafından kayıtlar resen silinir.
Bununla birlikte kişinin ölümü halinde, ölüm bilgileri Cumhuriyet Savcılığı tarafından en geç 3 gün içerisinde Genel Müdürlüğe gönderilir. Genel müdürlük kendisine gelen nüfus kaydı ve ölüm kaydının gördüğü anda adli sicil kaydını tamamen siler. Yani ölen bir kişinin hem adli sicil kayıtları hem de arşiv kayıtları resen silinir. Sonuç olarak adli sicil kaydından silinen veriler kural olarak arşiv kaydına alınır. Ancak kişinin ölümü halinde, suçun yer aldığı kanunun yürürlükten kaldırılması halinde ve suçun idari niteliğe dönüşmesi halinde sicil kayıtları tamamen silinir.
5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 9 uncu maddesinde arşive alınma koşulları oluşan kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen adli sicilden çıkarılarak arşive alınacağı düzenlenmiştir. Yine, 11 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanunla 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun geçici 2 nci maddesinde yapılan değişiklikten sonra arşiv kaydının silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu değişiklikten önce, 5352 sayılı Kanunun geçici 2/2 maddesi uyarınca arşiv kaydını silme yetkisi münhasıran mahkemeye aittir.
- Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen (otomatik) arşive alınma sistemini kabul etmiştir. (5352 s. K. m. 9)
- Aynı şekilde, arşiv kaydının silinmesi koşullarının oluşması halinde de silme için ilgilinin talebi şart değildir. (5352 s. K. m. 12)
Adli Sicil Kaydının Resen Silinmesi
Adli sicil kaydının hangi durumlarda silinebileceği yukarıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bununla birlikte kural olarak Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Merkezi tarafından şartlar oluştuğu takdirde adli sicil kaydı silinmelidir. Ancak müdürlüğün iş yoğunluğundan dolayı kişilerin başvuru yapması çoğu zaman gerekmektedir. Kurum merkezi Ankara’da olmasına rağmen her ilde teşkilatlanması olduğundan başvuru her ilden yapılabilir ancak sürecin daha hızlı ilerlemesi için başvurunun Ankara’dan yapılması gerekmektedir. Adli sicil kaydı sildirme kurum tarafından resen yapılmadığı takdirde dilekçe ile başvurmanız gereklidir.
Adli sicil kaydının resen silineceği en önemli durum genel af hükümlerinin uygulanmasıdır. Genel af; yargılaması devam eden ya da kesinleşmiş cezaları içeren ve davanın düşmesi ya da mahkûmiyetin sonuçlarının ortadan kaldırılması sonucunu doğuran bir husustur. Genel af belirli bir suç için çıkabileceği gibi tüm suçları kapsayacak şekilde de çıkartılabilir. Genel af durumunda adli sicil kayıtları kurum tarafından resen silinir.
Adli Sicil Kaydı Sildirme Dilekçesi Örneği
Adli sicil kaydı sildirme dilekçe örneği aşağıda paylaşılmıştır. Dilekçeyi; bizzat, avukatınız aracılığıyla veya PTT vasıtasıyla iadeli taahhütlü bir şekilde “Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Adres: Devlet Mahallesi, Vekaletler Caddesi, 06420 Çankaya/Ankara” adresine göndererek başvuru yapabilirsiniz.
T.C. ADALET BAKANLIĞI
ADLİ SİCİL ve İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
ANKARA
İSTEMDE BULUNAN: ( İsim – Soyadı-TC – Adres bilgileri )
KONU: Adli Sicil Kaydının Silinmesi
TALEP: Adli sicil kaydımda görünen sabıkalarımın gerekli yasal süre geçtiğinden silinmesi talebimdir.
AÇIKLAMA
- Ekte sunduğum adli sicil kaydında görüleceği üzere aldığım tüm cezalar infaz edilmiş durumdadır.
- Mahkeme tarafından verilen tüm cezalar infaz edilmiş ve gerekli tüm yasal süreler geçmiş olmasına rağmen sabıka kaydımda halen bu cezalara dair bilgiler görünmektedir.
- Adli sicil kaydında bu bilgilerin olması hem iş hayatımı hem de diğer sosyal hayatımı olumsuz etkilemektedir. Resmi ve özel yapacağım herhangi bir işlemde hak kaybına ve mağduriyete yol açmaması için adli sicil kaydında görülen sabıka kaydımın silinmesini talep ediyorum.
SONUÇ ve İSTEM:
Yukarıda açıkladığım üzere Adil Sicil Kaydımda yer alan tüm kayıtların, meselenin kişisel önemi ve aciliyeti de göz önünde bulundurularak Adli Sicil Kayıtlarından silinmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim …./…/2024
İSTEMDE BULUNAN
(İsim ve İmza)
EK :
- Cumhuriyet Başsavcılığı sabıka kaydı
ADLİ SİCİL VE İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
Adli sicil / arşiv kaydımın silinmesini saygılarımla arz ve talep ederim.
…. / …. / …..
Adı ve Soyadı
İmza
Kimlik Bilgileri:
T.C. No : ………………………………………….………………………..
Adı : ………………………………………………………………….
Soyadı : ………………………………………….………………………..
Ana Adı : ………………………………………….………………………..
Baba Adı : ………………………………………….………………………..
Doğum Yeri : ………………………………………….………………………..
Doğum Tarihi : ………………………………………….………………………..
İletişim bilgileri
Telefon : …………………………………………………………………
(SMS ile bilgi talep edildiği takdirde lütfen telefon numaranızı yazınız.
Adres : …………………………………………………………………
Not:
Başvuru dilekçesine nüfus cüzdanı veya sürücü belgesi fotokopisi ile varsa adlî sicil kayıt örneği (elinizde mevcut ise) eklenmesi gerekmektedir.
